Dekan (alkan)

Dekan
Skeletal formula of decane
Skeletal formula of decane with all implicit carbons shown, and all explicit hydrogens added
Ball-and-stick model of the decane molecule
Adlandırmalar
Tercih edilen IUPAC adı
Decane[1]
Diğer adlar
Dekil hidrür
Tanımlayıcılar
  • 124-18-5 
3D model (JSmol)
  • Etkileşimli görüntü
1696981
ChEBI
  • CHEBI:41808 
ChEMBL
  • ChEMBL134537 
ChemSpider
  • 14840 
DrugBank
  • DB02826 
ECHA InfoCard 100.004.262 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
EC Numarası
  • 204-686-4
MeSH decane
PubChem CID
  • 15600
RTECS numarası
  • HD6550000
UNII
  • NK85062OIY 
UN numarası 2247
  • DTXSID6024913 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
InChI
  • InChI=1S/C10H22/c1-3-5-7-9-10-8-6-4-2/h3-10H2,1-2H3 
    Key: DIOQZVSQGTUSAI-UHFFFAOYSA-N 
SMILES
  • CCCCCCCCCC
Özellikler
Kimyasal formül C10H22
Molekül kütlesi 142,28 g mol−1
Görünüm renksiz sıvı
Koku benzin gibi
Yoğunluk 0.730 g mL−1
Erime noktası 2.154 ila 2.166 °C; 3.909 ila 3.931 °F; 2.427 ila 2.439 K
Kaynama noktası 4.196 ila 4.202 °C; 7.585 ila 7.595 °F; 4.469 ila 4.475 K
log P 5.802
Buhar basıncı 195 Pa[3]
Henry yasası
sabiti (kH)
2.1 nmol Pa−1 kg−1
-119.74·10−6 cm3/mol
Isı iletkenliği 0.1381 W m−1 K−1 (300 K)[2]
Kırınım dizimi (nD) 1.411–1.412
Akmazlık
  • 0.850 mPa·s (25 °C)[4]
  • 0.920 mPa·s (20 °C)
Termokimya
315.46 J K−1 mol−1
Standart molar entropi (S298)
425.89 J K−1 mol−1
Standart formasyon entalpisi fH298)
−302.1–−299.9 kJ mol−1
Standart yanma entalpisi cH298)
−6779.21–−6777.45 kJ mol−1
Tehlikeler
İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH):
Ana tehlikeler yanıcı, orta düzeyde zehirli
GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar GHS02: Alevlenir GHS08: Sağlığa zararlı
İşaret sözcüğü DANGER
Tehlike ifadeleri H226, H302, H304, H305
Önlem ifadeleri P301+P310, P331
NFPA 704
(yangın karosu)
NFPA 704 four-colored diamondSağlık 1: Maruziyet tahrişe neden olabilir, ancak yalnızca hafif kalıcı hasar oluşturur. Örnek: TerebentinYanıcılık 2: Tutuşmanın gerçekleşebilmesi için orta derecede ısıtılması veya nispeten yüksek ortam sıcaklığına maruz bırakılması gerekmektedir. Alevlenme noktası 38 ila 93 °C arasındadır (100 ila 200 °F). Örnek: Dizel yakıtıKararsızlık 0: Genellikle yangın maruziyeti koşullarında dahi normalde kararlıdır ve su ile reaksiyona girmez. Örnek: Sıvı azotÖzel tehlikeler (beyaz): kod yok
1
2
0
Parlama noktası 460 °C (860 °F; 733 K)
Kendiliğinden tutuşma
sıcaklığı
2.100 °C (3.810 °F; 2.370 K)
Patlama sınırları 0.8–2.6%
Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC):
LD50 (medyan doz)
  • >2 g kg−1 (dermal, rabbit)
  • 601 mg/kg−1 (oral, rat)
Güvenlik bilgi formu (SDS) hazard.com
Benzeyen bileşikler
Benzeyen alkanlar
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
Bilgi kutusu kaynakları

Dekan, C
10
H
22
kimyasal formülüne sahip bir alkan hidrokarbondur. Dekan için 75 yapısal izomer mümkün olmasına rağmen, terim genellikle CH
3
(CH
2
)
8
CH
3
formülüne sahip normal dekanı ("n-dekan") ifade eder. Ancak tüm izomerler benzer özellikler gösterir ve bileşime çok az dikkat edilir.[5] Bu izomerler yanıcı sıvılardır. Dekan, benzinde ve kerosende küçük miktarlarda (%1'den az) bulunur.[6][7]

Kaynakça

  1. ^ "decane - Compound Summary". PubChem Compound. Identification and Related Records: National Center for Biotechnology Information. 16 Eylül 2004. 13 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2012. 
  2. ^ Touloukian, Y.S., Liley, P.E., and Saxena, S.C. Thermophysical properties of matter - the TPRC data series. Volume 3. Thermal conductivity - nonmetallic liquids and gases. Data book. 1970.
  3. ^ Yaws, Carl L. (1999). Chemical Properties Handbook. New York: McGraw-Hill. ss. 159-179. ISBN 0-07-073401-1. 
  4. ^ Dymond, J. H.; Oye, H. A. (1994). "Viscosity of Selected Liquid n‐Alkanes". Journal of Physical and Chemical Reference Data. 23 (1). ss. 41-53. doi:10.1063/1.555943. ISSN 0047-2689. 
  5. ^ "75 Isomers of Decane". The Third Millennium Online! (Latince). 21 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2023. 
  6. ^ "Petroleum - Chemistry Encyclopedia - reaction, water, uses, elements, examples, gas, number, name". www.chemistryexplained.com. 4 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2016. 
  7. ^ "n-Decane (Annotation)". Hazardous Substances Data Bank (HSDB) (İngilizce). National Center for Biotechnology Information. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2022. 
  • g
  • t
  • d
Metan (CH4) • Etan (C2H6) • Propan (C3H8) • Bütan (C4H10) • Pentan (C5H12) • Hekzan (C6H14) • Heptan (C7H16) •Oktan (C8H18) • Nonan (C9H20) • Dekan (C10H22) • Undekan (C11H24) • Dodekan (C12H26)
  • g
  • t
  • d
Doymuş
alifatik
hidrokarbonlar
Alkanlar
CnH2n + 2
Doğrusal alkanlar
Dallanmış alkanlar
Sikloalkanlar
Alkilsikloalkanlar
Bisikloalkanlar
  • Housan (bisiklo[2.1.0]pentan)
  • Norbornan (bisiklo[2.2.1]heptan)
  • Dekalin (bisiklo[4.4.0]dekan)
Polisikloalkanlar
Diğer
  • Spiroalkanlar
Doymamış
alifatik
hidrokarbonlar
Alkenler
CnH2n
Doğrusal alkenler
Dallanmış alkenler
  • İzobuten
  • İzopenten
  • İzohekzen
  • İzohepten
  • İzookten
  • İzononen
  • İzodeken
Alkinler
CnH2n − 2
Doğrusal alkinler
Dallanmış alkinler
  • İzopentin
  • İzohekzin
  • İzoheptin
  • İzooktin
  • İzononin
  • İzodekin
Sikloalkenler
Alkilsikloalkenler
  • Metilsiklopropen
  • Metilsiklobüten
  • Metilsiklopenten
  • Metilsiklohekzen
  • İzopropilsiklohekzen
Bisikloalkenler
  • Norbornen
Sikloalkinler
Dienler
Diğer
  • Alkatrien
  • Alkadayn
  • Kümülen
  • Siklooktatetraen
  • Siklododekatrien
  • Enin
Aromatik
hidrokarbonlar
PAHlar
Asenler
  • Naftalin
  • Antrasin
  • Tetrasin
  • Pentasin
  • Hekzasin
  • Heptasin
Diğer
  • Azulen
  • Floren
  • Helisenler
  • Sirkülenler
  • Bütalen
  • Fenantren
  • Krisen
  • Piren
  • Koranülen
  • Kekulen
Alkilbenzenler
Diğer
Diğerleri