Szachowe turnieje pretendentów
Turnieje pretendentów FIDE stanowią trzeci i najwyższy szczebel eliminacji (po turniejach strefowych i międzystrefowych) wyłaniających przeciwnika dla mistrza i mistrzyni świata w szachach. Projekt turniejów pretendentów powstał na Kongresie FIDE w Winterthur w 1946 roku.
Turnieje pretendentów
W historii FIDE rozegrano dwanaście turniejów pretendentów (pięć w latach 1950–1962 oraz siedem w latach 1985 i 2013-2024), z których zwycięzca turnieju kwalifikował się bezpośrednio do meczu o mistrzostwo świata. Wyjątkiem był turniej z roku 1985, który jako jedyny stanowił pośrednią eliminację do meczów pretendentów (awansowało wówczas czterech zawodników). W latach 1965–1995 przeciwnika dla mistrza świata wyłaniano drogą meczów, rozgrywanych systemem pucharowym.
Formuła turniejów pretendentów zmieniała się wielokrotnie, natomiast od 2013 jest niezmieniona. Wszystkie turnieje rozegrano systemem kołowym (w formule jedno-, dwu- lub czterokołowej). Udział w turniejach pretendentów przysługiwał zawodnikom pokonanym w meczach o mistrzostwo świata oraz (w zależności od regulaminu danego cyklu) od 6 do 9 najlepszym szachistom z turnieju międzystrefowego. Wyjątkowo w roku 1953 dopuszczono również do startu zawodników, którzy w poprzedniej edycji zajęli w turnieju pretendentów miejsca od 2 do 5. Od 2013 r. uczestników wyłaniano również poprzez inne eliminacje (np. finaliści Pucharu Świata lub cyklu Grand Prix, jak również zawodnicy zakwalifikowani na podstawie list rankingowych).
Obsada turniejów wahała się od 8 do 16 zawodników.
Budapeszt 1950
Turniej dwukołowy, 18 rund
Dogrywka o I miejsce: D.Bronstein – I.Bolesławski 7½ – 6½
Miejsce | Zawodnicy | Punkty |
---|---|---|
1 | ![]() | 12 |
2 | ![]() | 12 |
3 | ![]() | 10 |
4 | ![]() | 9½ |
5 | ![]() | 9 |
6 | ![]() | 8½ |
7 | ![]() | 8 |
8 | ![]() | 7 |
9 | ![]() | 7 |
10 | ![]() | 7 |
Zurych 1953
Turniej dwukołowy, 28 rund
Miejsce | Zawodnicy | Punkty |
---|---|---|
1 | ![]() | 18 |
2 | ![]() | 16 |
3 | ![]() | 16 |
4 | ![]() | 16 |
5 | ![]() | 15 |
6 | ![]() | 14½ |
7 | ![]() | 14½ |
8 | ![]() | 14 |
9 | ![]() | 14 |
10 | ![]() | 13½ |
11 | ![]() | 13½ |
12 | ![]() | 13 |
13 | ![]() | 12½ |
14 | ![]() | 11½ |
15 | ![]() | 8 |
Amsterdam 1956
Turniej dwukołowy, 18 rund
Miejsce | Zawodnicy | Punkty |
---|---|---|
1 | ![]() | 11½ |
2 | ![]() | 10 |
3 | ![]() | 9½ |
4 | ![]() | 9½ |
5 | ![]() | 9½ |
6 | ![]() | 9½ |
7 | ![]() | 9½ |
8 | ![]() | 8 |
9 | ![]() | 8 |
10 | ![]() | 5 |
Jugosławia 1959
Rozegrany w trzech miastach: Bled, Zagrzeb i Belgrad
Turniej czterokołowy, 28 rund
Miejsce | Zawodnicy | Punkty |
---|---|---|
1 | ![]() | 20 |
2 | ![]() | 18½ |
3 | ![]() | 15½ |
4 | ![]() | 15 |
5 | ![]() | 12½ |
6 | ![]() | 12½ |
7 | ![]() | 10 |
8 | ![]() | 8 |
Curaçao 1962
Turniej czterokołowy, 28 rund
M.Tal wycofał się po 21 rundach
Miejsce | Zawodnicy | Punkty |
---|---|---|
1 | ![]() | 17½ |
2 | ![]() | 17 |
3 | ![]() | 17 |
4 | ![]() | 14 |
5 | ![]() | 13½ |
6 | ![]() | 12 |
7 | ![]() | 7 |
8 | ![]() | 7 |
Montpellier 1985
Turniej kołowy, 15 rund
W meczu dodatkowym pomiędzy J. Timmanem a M. Talem padł remis 3 – 3, dający awans Timmanowi lepszą punktacją dodatkową.
Miejsce | Zawodnicy | Ranking | Punkty |
---|---|---|---|
1 | ![]() | 2600 | 9 |
2 | ![]() | 2625 | 9 |
3 | ![]() | 2555 | 9 |
4 | ![]() | 2640 | 8½ |
5 | ![]() | 2565 | 8½ |
6 | ![]() | 2590 | 8 |
7 | ![]() | 2640 | 8 |
8 | ![]() | 2595 | 7½ |
9 | ![]() | 2560 | 7½ |
10 | ![]() | 2570 | 7 |
11 | ![]() | 2575 | 7 |
12 | ![]() | 2625 | 7 |
13 | ![]() | 2630 | 6½ |
14 | ![]() | 2605 | 6½ |
15 | ![]() | 2545 | 6 |
16 | ![]() | 2550 | 5 |
Londyn 2013
Turniej dwukołowy, 14 rund
W turnieju zwyciężyli Magnus Carlsen i Władimir Kramnik, jednak prawo do gry z mistrzem świata Viswanathanem Anandem zdobył Carlsen, który miał lepszą punktacją dodatkową (odniósł więcej zwycięstw – 5 [Kramnik – 4])[1].
Miejsce | Zawodnicy | Ranking | Punkty |
---|---|---|---|
1 | ![]() | 2872 | 8½ |
2 | ![]() | 2810 | 8½ |
3 | ![]() | 2747 | 8 |
4 | ![]() | 2809 | 8 |
5 | ![]() | 2764 | 6½ |
6 | ![]() | 2740 | 6½ |
7 | ![]() | 2757 | 6 |
8 | ![]() | 2793 | 4 |
Chanty-Mansyjsk 2014
Turniej dwukołowy, 14 rund
Miejsce | Zawodnicy | Ranking | Punkty |
---|---|---|---|
1 | ![]() | 2770 | 8½ |
2 | ![]() | 2766 | 7½ |
3 | ![]() | 2787 | 7 |
4 | ![]() | 2757 | 7 |
5 | ![]() | 2709 | 7 |
6 | ![]() | 2830 | 6½ |
7 | ![]() | 2758 | 6½ |
8 | ![]() | 2785 | 6 |
Moskwa 2016
Turniej dwukołowy, 14 rund
Miejsce | Zawodnicy | Ranking | Punkty |
---|---|---|---|
1 | ![]() | 2760 | 8½ |
2 | ![]() | 2794 | 7½ |
3 | ![]() | 2762 | 7½ |
4 | ![]() | 2757 | 7 |
5 | ![]() | 2786 | 7 |
6 | ![]() | 2793 | 7 |
7 | ![]() | 2790 | 7 |
8 | ![]() | 2780 | 4½ |
Berlin 2018
Turniej dwukołowy, 14 rund
Miejsce | Zawodnicy | Ranking | Punkty |
---|---|---|---|
1 | ![]() | 2784 | 9 |
2 | ![]() | 2809 | 8 |
3 | ![]() | 2763 | 8 |
4 | ![]() | 2769 | 7½ |
5 | ![]() | 2800 | 6½ |
6 | ![]() | 2767 | 6½ |
7 | ![]() | 2799 | 6 |
8 | ![]() | 2794 | 4½ |
Jekaterynburg 2020/2021
Turniej dwukołowy, 14 rund[2][3]
Ze względu na pandemię COVID-19, turniej został wstrzymany od marca 2020 do kwietnia 2021[4][5][6].
Wyniki
Miejsce | Zawodnicy | Ranking | Punkty |
---|---|---|---|
1 | ![]() | 2774 | 8½ |
2 | ![]() | 2767 | 8 |
3 | ![]() | 2763 | 7½ |
4 | ![]() | 2842 | 7½ |
5 | ![]() | 2805 | 7 |
6 | ![]() | 2777 | 7 |
7 | ![]() | 2698 | 5½ |
8 | ![]() | 2762 | 5 |
Madryt 2022
Turniej dwukołowy, 14 rund[7]
Wyniki
Miejsce | Zawodnicy | Ranking | Punkty |
---|---|---|---|
1 | ![]() | 2766 | 9½ |
2 | ![]() | 2806 | 8 |
3 | ![]() | 2753 | 7½ |
4 | ![]() | 2760 | 7½ |
5 | ![]() | 2783 | 6½ |
6 | ![]() | 2793 | 6 |
7 | ![]() | 2750 | 5½ |
8 | ![]() | 2764 | 5½ |
Turnieje pretendentek
Moskwa 1952
Turniej kołowy, 16 uczestniczek
Miejsce | Zawodniczki | Punkty |
---|---|---|
1 | ![]() | 11½ |
2 | ![]() | 10½ |
3 | ![]() | 10½ |
4 | ![]() | 10 |
5 | ![]() | 10 |
6 | ![]() | 10 |
7 | ![]() | 9 |
8 | ![]() | 8 |
Moskwa 1955
Turniej kołowy, 20 uczestniczek
Miejsce | Zawodniczki | Punkty |
---|---|---|
1 | ![]() | 15 |
2 | ![]() | 14½ |
3 | ![]() | 14 |
4 | ![]() | 13½ |
5 | ![]() | 13 |
6 | ![]() | 12½ |
7 | ![]() | 12 |
8 | ![]() | 11½ |
9 | ![]() | 10 |
10 | ![]() | 9½ |
Płowdiw 1959
Turniej kołowy, 15 uczestniczek
Miejsce | Zawodniczki | Punkty |
---|---|---|
1 | ![]() | 11½ |
2 | ![]() | 10½ |
3 | ![]() | 9½ |
4 | ![]() | 9 |
5 | ![]() | 9 |
6 | ![]() | 8 |
7 | ![]() | 7½ |
8 | ![]() | 7 |
9 | ![]() | 6½ |
10 | ![]() | 6 |
Vrnjačka Banja 1961
Turniej kołowy, 17 uczestniczek
Miejsce | Zawodniczki | Punkty |
---|---|---|
1 | ![]() | 13 |
2 | ![]() | 11 |
3 | ![]() | 10 |
4 | ![]() | 9½ |
5 | ![]() | 9½ |
6 | ![]() | 9½ |
7 | ![]() | 9 |
8 | ![]() | 9 |
9 | ![]() | 9 |
10 | ![]() | 8 |
11 | ![]() | 7 |
Suchumi 1964
Turniej kołowy, 18 uczestniczek
Dogrywka o I miejsce: 1. A.Kusznir, 2. M.Lazarević, 3. T.Zatułowska
Miejsce | Zawodniczki | Punkty |
---|---|---|
1 | ![]() | 12½ |
2 | ![]() | 12½ |
3 | ![]() | 12½ |
4 | ![]() | 11 |
5 | ![]() | 11 |
6 | ![]() | 10½ |
7 | ![]() | 10 |
8 | ![]() | 10 |
9 | ![]() | 9 |
10 | ![]() | 8½ |
Subotica 1967
Turniej kołowy, 18 uczestniczek
Miejsce | Zawodniczki | Punkty |
---|---|---|
1 | ![]() | 13½ |
2 | ![]() | 12½ |
3 | ![]() | 12½ |
4 | ![]() | 12 |
5 | ![]() | 11 |
6 | ![]() | 10½ |
7 | ![]() | 10 |
8 | ![]() | 10 |
9 | ![]() | 10 |
10 | ![]() | 8 |
Malmö 1986
Turniej dwukołowy, 14 rund
Miejsce | Zawodniczki | Ranking | Punkty |
---|---|---|---|
1 | ![]() | 2305 | 9½ |
2 | ![]() | 2310 | 9 |
3 | ![]() | 2275 | 8 |
4 | ![]() | 2400 | 7 |
5 | ![]() | 2260 | 7 |
6 | ![]() | 2220 | 6½ |
7 | ![]() | 2340 | 6 |
8 | ![]() | 2145 | 3 |
Ckaltubo 1988
Turniej dwukołowy, 14 rund
Dogrywka o I miejsce: N.Ioseliani – J.Achmyłowska 3 – 2
Miejsce | Zawodniczki | Ranking | Punkty |
---|---|---|---|
1 | ![]() | 2455 | 10 |
2 | ![]() | 2400 | 10 |
3 | ![]() | 2355 | 8 |
4 | ![]() | 2415 | 8 |
5 | ![]() | 2415 | 6½ |
6 | ![]() | 2395 | 5½ |
7 | ![]() | 2485 | 4½ |
8 | ![]() | 2420 | 3½ |
Bordżomi 1990
Turniej kołowy
Dogrywka o I miejsce: Xie Jun – A.Marić 4½ – 2½
Miejsce | Zawodniczki | Ranking | Punkty |
---|---|---|---|
1 | ![]() | 2360 | 4½ |
2 | ![]() | 2305 | 4½ |
3 | ![]() | 2370 | 4 |
4 | ![]() | 2480 | 4 |
5 | ![]() | 2435 | 3½ |
6 | ![]() | 2430 | 3 |
7 | ![]() | 2330 | 2½ |
8 | ![]() | 2340 | 2 |
Szanghaj 1992
Turniej dwukołowy, 16 rund
Finałowy mecz kandydatek: N.Ioseliani – Z.Polgar 6 – 6, Ioseliani awansowała w wyniku losowania.
Miejsce | Zawodniczki | Ranking | Punkty |
---|---|---|---|
1 | ![]() | 2540 | 12½ |
2 | ![]() | 2445 | 9½ |
3 | ![]() | 2505 | 9½ |
4 | ![]() | 2390 | 8 |
5 | ![]() | 2315 | 8 |
6 | ![]() | 2415 | 6½ |
7 | ![]() | 2370 | 6 |
8 | ![]() | 2435 | 6 |
9 | ![]() | 2370 | 6 |
Tilburg 1994
Turniej dwukołowy, 16 rund
Dogrywka o I miejsce: Z.Polgar – M.Cziburdanidze 5½ – 1½
Miejsce | Zawodniczki | Ranking | Punkty |
---|---|---|---|
1 | ![]() | 2550 | 10½ |
2 | ![]() | 2520 | 10½ |
3 | ![]() | 2525 | 8½ |
4 | ![]() | 2475 | 8 |
5 | ![]() | 2400 | 8 |
6 | ![]() | 2370 | 7½ |
7 | ![]() | 2435 | 7 |
8 | ![]() | 2405 | 7 |
9 | ![]() | 2450 | 5 |
Groningen 1997
Turniej dwukołowy, 18 rund
Ketino Kachiani wycofała się po 10 rundach
Miejsce | Zawodniczki | Ranking | Punkty |
---|---|---|---|
1 | ![]() | 2445 | 13½ |
2 | ![]() | 2495 | 12½ |
3 | ![]() | 2520 | 11 |
4 | ![]() | 2525 | 11 |
5 | ![]() | 2400 | 9 |
6 | ![]() | 2460 | 9 |
7 | ![]() | 2430 | 9 |
8 | ![]() | 2520 | 8½ |
9 | ![]() | 2370 | 5 |
10 | ![]() | 2415 | 1½ |
Kazań 2019
Turniej dwukołowy, 14 rund
Miejsce | Zawodniczki | Ranking | Punkty |
---|---|---|---|
1 | ![]() | 2522 | 9½ |
2 | ![]() | 2539 | 8 |
3 | ![]() | 2513 | 7 |
4 | ![]() | 2554 | 7 |
5 | ![]() | 2563 | 6½ |
6 | ![]() | 2510 | 6½ |
7 | ![]() | 2546 | 6 |
8 | ![]() | 2506 | 5½ |
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Candidates 2013 – leaders lose, Carlsen qualifies
- ↑ Peter Doggers (PeterDoggers), Turniej Kandydatów FIDE 2021: Informacje o turnieju [online], Chess.com, 14 lutego 2020 [dostęp 2024-04-05] (pol.).
- ↑ About [online], en.candidates-2020.com [dostęp 2024-04-05] .
- ↑ Dates for the Candidates and the 44th Chess Olympiad announced [online], www.fide.com [dostęp 2024-04-05] (ang.).
- ↑ Breaking News: FIDE stops the Candidates Tournament! [online], Chess News, 26 marca 2020 [dostęp 2024-04-05] (ang.).
- ↑ FIDE resumes the Candidates Tournament [online], www.fide.com [dostęp 2024-04-05] (ang.).
- ↑ Chess com Team (CHESScom), Turniej Kandydatów FIDE 2022: Wszystkie niezbędne informacje [online], Chess.com, 28 marca 2022 [dostęp 2024-04-05] (pol.).
Bibliografia
- W.Litmanowicz, J.Giżycki, Szachy od A do Z, Warszawa 1987, str. 956-977
- The World Chess Championship
- The World Chess Championship for Women