Racja żywnościowa

Racja żywnościowa (także: racja polowa, wojskowa; żywność turystyczna) – kompaktowy zestaw żywności nie wymagającej dodatkowego przyrządzania przeznaczony do spożycia w warunkach polowych.

Zestawy takie wydawane są żołnierzom, gdy nie można zapewnić im ciepłego posiłku z kuchni polowej. Są stosowane przez turystów (szczególnie pieszych), himalaistów, żeglarzy i grotołazów. Są łatwe do rozdziału, dlatego stosuje się je po klęskach żywiołowych na obszarach nimi dotkniętych.

Zobacz galerię związaną z tematem: Racja żywnościowa

Wymagania dla żywności

Żywność wchodząca w skład takich zestawów powinna:

być trwała i nadawać się do długiego przechowywania bez lodówki,
być lekka i zajmować mało miejsca,
mieć dużą wartość kaloryczną,
być względnie tanią (ważne w wojsku, ignorowane w turystyce),
być odporna na bardzo wysokie (około 50 °C) i bardzo niskie (około –30 °C) temperatury.

Przykładowy skład

suchary lub inne trwałe pieczywo, np. Anzac,
konserwy mięsne lub rybne,
kawa rozpuszczalna, cukier,
baton, zwykle bez czekolady,
żywność liofilizowana.
suszona wołowina tzw. Beef Jerky lub inne mięso suszone na sposób południowoafrykański tzw. Biltong

Zawartość amerykańskiego zestawu MRE
Zawartość rosyjskiego zestawu dla oficerów
Zawartość kanadyjskiego zestawu
Paczka sucharów wchodzących w skład wyposażenia Bundesheer

Skład porcji dziennej w WP II RP

Należność – Wojenna „W”

Chleb żołnierski – 800 g

Mięso – 300 g

Jarzyna twarda – 150 g

Ziemniaki – 700 g

Słonina – 40 g

Cebula świeża – 15 g

Cukier – 25 g

Konserwy kawowe – 50g

Korzenie – 0,5 g

Mąka do przypraw – 10 g

Mydło – 5 g

Ocet – 10 ml

Papierosy – 10 szt.

Sól do przyprawiania – 22 g

Włoszczyzna suszona – 1 g

Zapałki – 2 pud.

Należność – Sucha „S”

Chleb żołnierski – 1200 g

Wędlina świeża – 200 g

Słonina – 50 g

Cukier – 25 g

Konserwy kawowe – 50 g

Mydło – 5 g

Papierosy – 10 szt.

Zapałki – 2 pud.

Należność – Rezerwowa „R”

Suchary – 300 g

Konserwa mięsna – 200 g

Konserwy kawowe – 50 g

Papierosy – 10 szt.

Skład porcji dziennej dla jednego żołnierza w Wehrmachcie

a. posiłek zimny (suchy prowiant)

Chleb żołnierski – 750 g

masło – margaryna – 45 g

kiełbasa/ryba/ser (świeże lub konserwy) – 120 g

marmolada/miód – 200 g

7 sztuk papierosów, lub 2 cygara

1 rolka dropsów/cukier gronowy

b. ciepły posiłek

ziemniaki, warzywa – 750 g

mięso świeże – 120–250 g (w miarę możliwości)

tłuszcz roślinny/zwierzęcy – 45 g

sól, przyprawy – 15 g

kawa zbożowa/herbata – 10 g

jajka, owoce (w miarę dostępności)

Świeże mięso z przyprawami, tłuszcz i ziemniaki wydawano z kuchni polowej jako ciepły posiłek. Także kawę i herbatę wydawano jako ciepły napój^[1].

Historia

„Żołnierze maszerują na żołądkach” – Napoleon Bonaparte.
W czasie wojen napoleońskich rząd francuski zaoferował 12 000 franków wynalazcy, który znajdzie tani sposób konserwacji żywności na dużą skalę. Było to spowodowane koniecznością zapewnienie aprowizacji rosnącej armii. Dokonał tego w 1809 Nicolas Appert, który wynalazł metodę termicznej konserwacji żywności w zamykanych, szklanych słojach. Szklane opakowania, jako podatne na stłuczenie, nie były specjalnie praktyczne, dlatego w 1810 Peter Durand opatentował zamykanie żywność w stalowych puszkach. Pierwsze puszki były zamykane (lutowane) lutem zawierającym ołów, dlatego możliwe było zatrucie ołowiem ich użytkowników. Otwieracz do konserw wynaleziono w 1858, wcześniej żołnierze otwierali puszki bagnetami lub rozbijali je o kamienie.

Przypisy

↑ WolfgangW. Wallenda WolfgangW., Scharfschützen der Waffen-SS an der Ostfront. Im Fadenkreuz der Jäger., Books on Demand, 2014, ISBN 978-3-7347-3984-2 (niem.).