Prowincje franciszkanów-reformatów w I Rzeczypospolitej
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Miejska_G%C3%B3rka_klasztor_franciszkan%C3%B3w.jpg/225px-Miejska_G%C3%B3rka_klasztor_franciszkan%C3%B3w.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Franciszkanie_wielun1.jpg/225px-Franciszkanie_wielun1.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Konin_-_monastery.jpg/225px-Konin_-_monastery.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Sanktuarium_%C5%9Bw._J%C3%B3zefa.jpg/225px-Sanktuarium_%C5%9Bw._J%C3%B3zefa.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Miedniewice_monastery01.jpg/225px-Miedniewice_monastery01.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Osieczna_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_2.jpg/225px-Osieczna_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_2.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Krakow_kosciol_20070804_0853.jpg/225px-Krakow_kosciol_20070804_0853.jpg)
Prowincje franciszkanów-reformatów w I Rzeczypospolitej − jednostki zakonu franciszkańskiego obediencji reformackiej istniejące na ziemiach polskich przed rozbiorami.
Franciszkanie-reformaci (Ordo Fratrum Minorum Strictioris Observantiae) to wewnętrzna frakcja w łonie zakonu franciszkanów (łac. Ordo Fratrum Minorum). Odłam ten został zapoczątkowany w XVI w. w wyniku ruchów reformatorskich w zakonie (stąd nazwa). Podobne odłamy utworzyli: alkantarzyści i rekolekci. Do Polski reformaci przybyli w XVII w. W 1623 r. doszło do utworzenia dwóch pierwszych kustodii reformackich: małopolskiej i wielkopolskiej, przekształconych w 1639 r. w prowincje. W XVIII w. powstały jeszcze dwie nowe prowincje: ruska i pruska. Reformaci nigdy nie byli odrębnym zakonem lecz posiadali wewnętrzną autonomię w łonie Zakonu Braci Mniejszych.
W 1772 r. istniały w Polsce cztery prowincje franciszkanów-reformatów: prowincja małopolska Matki Bożej Anielskiej, prowincja wielkopolska świętego Antoniego, prowincja ruska Matki Bożej Bolesnej i prowincja pruska Wniebowzięcia NMP. Razem w 60 klasztorach reformackich mieszkało 1341 zakonników. W 1855 r. zakonnicy wywodzący się ze skasowanych wielkopolskiej prowincji świętego Antoniego i z pruskiej prowincji Wniebowzięcia NMP, utworzyli nową prowincję Niepokalanego Poczęcia NMP w Prusach Wschodnich i w Wielkim Księstwie Poznańskim, która pod zmienioną nazwą istnieje do dziś. Na Śląsku w 1754 r. została utworzona prowincja św. Jadwigi, wyodrębniona z prowincji czeskiej obserwantów, która jeszcze w 1660 r. przyłączyła się do reformatów pod nazwą prowincji św. Wacława w Czechach. Prowincja śląska została skasowana przez rząd pruski w 1810 r.
Papież Leon XIII 4 X 1897 r. konstytucją apostolską "Felicitate quadam" zlikwidował wszystkie odrębności w łonie zakonu. Akt ten znany jest jako Unia Leoniańska. Obecnie nazwa "reformaci" nie jest oficjalnie używana; niekiedy jednak bracia należący do prowincji Matki Bożej Anielskiej popularnie nazywani są reformatami a ich klasztory - reformackimi.
Bibliografia
- Franciszkanie-reformaci w latach 1772-1970. W: Joachim Roman Bar (pod red.): Zakony św. Franciszka w Polsce w latach 1772-1970. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej, 1978, s. 133-287.
- Wojciech J. Górczyk, Krótka historia kościoła i klasztoru poreformackiego w Węgrowie Węgrów 2020.
- Wojciech J. Górczyk, Szlakiem klasztorów poreformackich, ISBN 978-83-949345-3-8
- p
- d
- e
![Św. Franciszek](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/StFrancis_part.jpg/80px-StFrancis_part.jpg)