Mistrzostwa świata w szachach 1948 – zorganizowany przez FIDE i rozegrany w Hadze oraz Moskwie w dniach 1 marca - 18 maja turniej szachowy, mający na celu wyłonienie mistrza świata. Był to pierwszy w historii przypadek, gdy o tytule mistrza świata decydował turniej, a nie mecz. Spowodowane to było śmiercią (w roku 1946) dotychczasowego mistrza, Aleksandra Alechina. Sytuacja ta pozwoliła na unormowanie zasad dotyczących wyłaniania mistrza świata, do tej pory niejasnych i polegających na tym, iż urzędujący mistrz sam wybierał sobie przeciwnika spośród wybitnych szachistów, który w dodatku zobowiązany był do wniesienia wysokiej opłaty za możliwość walki o tron szachowy. Decyzję o organizacji turnieju podjęto na XVII Kongresie FIDE, który odbył się w Winterthur w roku 1946, zaś rok później na Kongresie w Hadze zatwierdzono szczegóły regulaminowe, z których najważniejszymi były formuła turnieju (system czterokołowy) oraz liczba (6) i skład uczestników. Po wielu debatach do udziału w turnieju wybrano Michaiła Botwinnika, Maxa Euwe, Reubena Fine'a, Paula Keresa, Samuela Reshevskiego i Wasilija Smysłowa, natomiast sędzią głównym mianowano Milana Vidmara.
Ostatecznie do turnieju przystąpiło 5 zawodników (Reuben Fine z powodu konfliktu z szachową federacją Stanów Zjednoczonych zrezygnował z gry), którzy zdecydowali o rozegraniu 20 partii, po powiększeniu liczby kół z 4 do 5. Dwa pierwsze koła rozegrano w Hadze (1 - 25 marca), trzy pozostałe - w Moskwie (11 kwietnia - 18 maja). Zdecydowanym zwycięzcą turnieju został Michaił Botwinnik, który tym samym został szóstym w historii mistrzem świata w szachach.
Wyniki końcowe turnieju
Miejsce
Zawodnicy
1
2
3
4
5
Punkty
1
Michaił Botwinnik
•
3
3½
4
3½
14
2
Wasilij Smysłow
2
•
3
2
4
11
3
Samuel Reshevsky
1½
2
•
3
4
10½
4
Paul Keres
1
3
2
•
4½
10½
5
Max Euwe
1½
1
1
½
•
4
Wyniki rundowe
Runda
Zawodnicy
Wynik
I
Euwe - Keres Smysłow - Reshevsky
0:1 ½:½
II
Keres - Smysłow Botwinnik - Euwe
1:0 1:0
III
Smysłow - Botwinnik Reshevsky - Keres
½:½ 1:0
IV
Botwinnik - Reshevsky Euwe - Smysłow
1:0 0:1
V
Reshevsky -Euwe Keres - Botwinnik
1:0 0:1
VI
Keres -Euwe Reshevsky - Smysłow
½:½ ½:½
VII
Smysłow - Keres Euwe - Botwinnik
0:1 ½:½
VIII
Botwinnik - Smysłow Keres - Reshevsky
½:½ ½:½
IX
Reshevsky - Botwinnik Smysłow - Euwe
½:½ 1:0
X
Euwe - Reshevsky Botwinnik - Keres
½:½ 1:0
XI
Euwe - Keres Smysłow - Reshevsky
0:1 1:0
XII
Keres - Smysłow Botwinnik - Euwe
½:½ 1:0
XIII
Smysłow - Botwinnik Reshevsky - Keres
0:1 0:1
Runda
Zawodnicy
Wynik
XIV
Botwinnik - Reshevsky Euwe - Smysłow
0:1 1:0
XV
Reshevsky - Euwe Keres - Botwinnik
½:½ 0:1
XVI
Keres -Euwe Reshevsky - Smysłow
1:0 ½:½
XVII
Smysłow - Keres Euwe - Botwinnik
1:0 ½:½
XVIII
Botwinnik - Smysłow Keres - Reshevsky
½:½ 0:1
XIX
Reshevsky - Botwinnik Smysłow - Euwe
0:1 1:0
XX
Euwe - Reshevsky Botwinnik - Keres
0:1 1:0
XXI
Euwe - Keres Smysłow - Reshevsky
0:1 ½:½
XXII
Keres - Smysłow Botwinnik - Euwe
½:½ ½:½
XXIII
Smysłow - Botwinnik Reshevsky - Keres
½:½ ½:½
XXIV
Botwinnik - Reshevsky Euwe - Smysłow
1:0 0:1
XXV
Reshevsky - Euwe Keres - Botwinnik
1:0 1:0
Euwe, Smysłow, Keres, Botwinnik & Reshevsky
Botwinnik
Keres vs. Euwe
Smysłow vs. Reshevsky
Bibliografia
W.Litmanowicz, J. Giżycki, "Szachy od A do Z", tom I, Warszawa 1986, str. 719-721
Linki zewnętrzne
World Chess Championship: 1948 FIDE Title Tournament (ang.)
The Death of Alekhine and the Rebirth of FIDE, 1948 (ang.)