Kaplica Scrovegnich
Państwo |
| ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | Padwa | ||||||||
Wyznanie | |||||||||
Kościół | |||||||||
Wezwanie | Matki Boskiej Litościwej | ||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie Padwy ![]() | |||||||||
Położenie na mapie Włoch ![]() | |||||||||
Położenie na mapie Wenecji Euganejskiej ![]() | |||||||||
![]() | |||||||||
| |||||||||
Strona internetowa |
Kaplica Scrovegnich, kaplica Arena – kaplica w Padwie we Włoszech, dekorowana malowidłami Giotta. Jest to pierwsze chronologicznie dzieło, którego autorstwo jest mu bezdyskusyjnie przypisywane i uważane równocześnie za jedno z jego najwybitniejszych osiągnięć.
Historia
Kaplica została wzniesiona przez Enrico Scrovegni w celu ekspiacyjnym za grzechy jego ojca Reginaldo, który znacznie wzbogacił się na lichwie, uważanej wówczas za jeden z najcięższych grzechów. Reginaldo stał się nawet bohaterem Boskiej komedii, w której Dante umieścił lichwiarza w piekle. W 1300 roku Enrico kupił teren, mieszczący ruiny rzymskiego cyrku Arena i wzniósł na nim pałac, a obok kaplicę. Budowla pod wezwaniem Matki Boskiej Litościwej została poświęcona 25 marca 1305 roku.
Kształt budowli jest skromny – jest to kaplica jednonawowa, sklepiona beczkowo, zakończona prezbiterium o sklepieniu żebrowym. Dekoracja malarska jest niezwykle bogata, co wywołało nawet protest sąsiadujących z posiadłością eremitów, którzy 9 stycznia 1305 roku wnieśli skargę do kurii biskupiej w Padwie, protestując przeciw nadmiernemu, ich zdaniem, przepychowi kaplicy.
Freski
Freski w kaplicy Scrovegnich (dell'Arena) w Padwie namalował Giotto w latach 1303-1306.
Ściany wewnątrz budowli są gładkie, a wszelkie zdobienia zostały wykonane malarsko. Stworzone pędzlem listwy, gzymsy, ramy naśladują do złudzenia rzeczywiste, wykreślając przy tym misterny, lecz bardzo przejrzysty system podziałów geometrycznych, w którym – jak wykazała precyzyjna analiza pomiarowa – dokonano szeregu niezauważalnych okiem korektur optycznych[1]. Malowidła zawierają także elementy iluzji: na arkadzie, prowadzącej do prezbiterium, artysta namalował dwie puste kapliczki z lampami, stwarzające wrażenie głębi, a powyżej dwie konstrukcje architektoniczne, które z kolei wyglądają, jakby odstawały od powierzchni muru i wychodziły przed nią.
Ściany boczne nawy zawierają 36 scen z dziejami Joachima i Anny, życiem Maryi oraz historią Jezusa aż do zmartwychwstania. Sceny te ułożone są w trzech pasach na każdej ze ścian; na ścianie prawej od wejścia, u góry, znalazł się cykl z Joachimem i Anną, a poniżej w dwóch pasach sceny z życia Chrystusa. Na lewej ścianie u góry – sceny z życia Maryi, poniżej, także w dwóch pasach, sceny z Jezusem[2].
Poniżej przedstawień figuralnych ściany do wysokości 3,1 m ozdobiono malowanym cokołem z marmurowymi płytami i malowanymi posągami siedmiu cnót i wad między nimi. Na arkadzie, oprócz wymienionych już kapliczek, Giotto namalował Pakt Judasza i Nawiedzenie, wyodrębnione z cyklu scen na ścianach nawy; powyżej, także już wzmiankowane, architektoniczne konstrukcje ze Zwiastowaniem, a na ścianie tarczowej, wieńczącej arkadę, scenę powierzenia Gabrielowi misji zwiastowania. Nad wejściem umieszczono scenę sądu ostatecznego.
Tytuł | Wielkość | Grafika | Tytuł | Wielkość | Grafika | Tytuł | Wielkość | Grafika |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wypędzenie Joachima z świątyni | 200 x 185 cm | ![]() | Joachim wśród pasterzy | ![]() | Zwiastowanie św. Annie | ![]() | ||
Ofiara Joachima | ![]() | Sen Joachima | ![]() | Spotkanie przy Złotej Bramie | ![]() | |||
Narodziny Maryi | ![]() | Ofiarowanie Maryi w świątyni | ![]() | Konkurenci przynoszą swe różdżki do świątyni | ![]() | |||
Czuwanie nad różdżkami | ![]() | Zaślubiny Maryi | ![]() | Orszak weselny | ![]() | |||
Wysłanie archanioła Gabriela do Maryi | ![]() | Zwiastowanie | ![]() ![]() | Odwiedziny Elżbiety | ![]() | |||
Boże Narodzenie | ![]() | Pokłon Trzech Króli | ![]() | Ofiarowanie Jezusa w świątyni | ![]() | |||
Ucieczka do Egiptu | ![]() | Rzeź niewiniątek | ![]() | Chrystus wśród uczonych | ![]() | |||
Chrzest Chrystusa | ![]() | Wesele w Kanie | ![]() | Wskrzeszenie Łazarza | ![]() | |||
Wjazd do Jerozolimy | ![]() | Wypędzenie przekupniów ze świątyni | ![]() | Wręczenie srebrników Judaszowi | ![]() | |||
Ostatnia Wieczerza | ![]() | Chrystus umywa nogi apostołom | ![]() | Pocałunek Judasza | ![]() | |||
Chrystus przed Kajfaszem | ![]() | Biczowanie Chrystusa | ![]() | Droga na Golgotę | ![]() | |||
Ukrzyżowanie | ![]() | Opłakiwanie Chrystusa | ![]() | Zmartwychwstanie | ![]() | |||
Wniebowstąpienie | ![]() | Zesłanie Ducha Świętego | ![]() | Sąd Ostateczny | ![]() |
Przypisy
Bibliografia
- Skubiszewska Maria, Malarstwo Italii w latach 1250-1400, Warszawa 1980.
Linki zewnętrzne
- Strona oficjalna (ang.), (wł.)
- Britannica: topic/Arena-Chapel