Język uvea wschodni

Fakaʻuvea
Obszar

wyspa Uvea (Wallis)
także Nowa Kaledonia

Liczba mówiących

20 tys. (2016)

Pismo/alfabet

łacińskie

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
Ethnologue 5 rozwojowy↗
Kody języka
ISO 639-3 wls
IETF wls
Glottolog wall1257
Ethnologue wls
WALS wll
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język uvea wschodni (Fakaʻuvea), także język walisyjski[1] lub wschodniouwejski[2] – język austronezyjski używany na wyspie Uvea (Wallis) (francuskie terytorium zależne Wallis i Futuny)[3].

Według danych z 2015 r. (Ethnologue) posługuje się nim 7660 osób (Wallis i Futuna), a całkowita liczba użytkowników we wszystkich krajach miałaby wynosić 8440 osób[3]. Według starszych szacunków (1984) mówi nim ponad 16 tys. osób (w tym 12 tys. migrantów zamieszkujących Nową Kaledonię)[4]. Dane szacunkowe z 2016 r. sugerują, że ma przynajmniej 20 tys. użytkowników[5].

Rodzime określenie tego języka to Fakaʻuvea. Nazwa „walisyjski” (Wallisian), sporadycznie spotykana w literaturze anglojęzycznej, pochodzi z języka francuskiego (le wallisien)[6].

Czasem uchodzi za blisko spokrewniony z językiem tongijskim[4], przy czym nowsze badania sugerują, że podobieństwa leksykalne między walisyjskim a tongijskim należy tłumaczyć kontaktem[7]. Występuje wiele zapożyczeń z tongijskiego, francuskiego, angielskiego i łaciny; pożyczki tongijskie są trudne od odróżnienia od wyrazów rodzimych[8].

Znajduje się pod presją języka francuskiego, który dominuje w różnych sferach życia (administracja, edukacja) i ma charakter ponadlokalny. Odnotowano, że walisyjski zaczął być wypierany przez francuski, zwłaszcza w Nowej Kaledonii[5].

Pierwszy słownik języka uvea wschodniego sporządził misjonarz Pierre Bataillon[9]. Jest zapisywany alfabetem łacińskim[3].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Huptyś 2014 ↓, s. 46.
  2. ↑ Huptyś 2014 ↓, s. 79.
  3. ↑ a b c David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Wallisian, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2021-08-20] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06]  (ang.).
  4. ↑ a b Rensch 1984 ↓, s. v.
  5. ↑ a b Livingston 2016 ↓, s. 4.
  6. ↑ Livingston 2016 ↓, s. 4–5.
  7. ↑ Livingston 2016 ↓, s. 5.
  8. ↑ Livingston 2016 ↓, s. 14–15.
  9. ↑ Rensch 1984 ↓, s. viii.

Bibliografia

  • SzymonS. Huptyś SzymonS., Języki antypodów. Współczesny stan badań nad językami papuaskimi i austronezyjskimi, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2014, ISBN 978-83-233-3778-2, OCLC 898263549 [dostęp 2023-10-07]  (pol.).
  • AndrewA. Livingston AndrewA., East Uvean: A condensed grammar, University of Washington, 2016, OCLC 962767127 [dostęp 2023-10-07]  (ang.).
  • Karl H.K.H. Rensch Karl H.K.H., Tikisionalio Fakauvea-Fakafalani. Dictionnaire Wallisien-Français, Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University, 1984 (Pacific Linguistics C-86), DOI: 10.15144/PL-C86, ISBN 0-85883-310-7, OCLC 12660049 [dostęp 2023-10-07]  (fr.).
  • LCCN: sh85139267
  • J9U: 987007558586605171