Język adang

Adang
Obszar

Małe Wyspy Sundajskie Wschodnie (Indonezja)

Liczba mówiących

7–12 tys.

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
UNESCO 3 zdecydowanie zagrożony↗
Ethnologue 6b zagrożony↗
Kody języka
ISO 639-3 adn
IETF adn
Glottolog adan1251, adan1250
Ethnologue adn
BPS 0104 5
WALS adg
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język adangjęzyk papuaski używany w prowincji Małe Wyspy Sundajskie Wschodnie w Indonezji, przez grupę ludności w północno-zachodniej części wyspy Alor. Należy do grupy języków alor-pantar[1].

Jego użytkownicy zamieszkują wsie położone na północ i północny wschód od miasta Kalabahi (miejscowości: Adang-Buom, Kenarilang, O’a, Afeng Male (Bang Palol), ’Eh don, Aimoli, Adang-Kokar, Bot Bag (Bota), Alila, Bu Mol)[2].

Jest blisko spokrewniony z językami hamap i kabola, tworząc z nimi kontinuum dialektalne[3]. W niektórych publikacjach „adang” wzmiankowano wręcz jako alternatywną nazwę (bądź dialekt) języka kabola[4]. Serwis Glottolog łączy je w ramach grupy adang-hamap-kabola[5]. Łącznie posługuje się nimi 12 tys. osób (2013–2014), z czego 7 tys. to użytkownicy adang właściwego[6]. Adang wykazuje bliskie pokrewieństwo z językiem klon[7].

Jest zagrożony wymarciem[3]. Do osłabienia pozycji języka adang przyczyniają się migracje ludności, wraz z presją ze strony języka narodowego, który uchodzi za bardziej prestiżowy (sprzyja temu lokalizacja społeczności – w pobliżu miasta Kalabahi)[8]. Pozostaje w użyciu w kontaktach domowych, ale w wielu sferach życia dominuje język indonezyjski[9]. Znany jest także malajski alorski (lokalna lingua franca)[3]. Ponadto wiele tradycyjnych rejestrów adang wyszło z obiegu, co jest związane z zanikiem rodzimej kultury[10].

Istnieją nieliczne publikacje poświęcone temu językowi i lokalnej kulturze[5]. Został opisany w postaci dwóch opracowań gramatycznych: The grammar of Adang (2001)[11], Adang (w: The Papuan languages of Timor, Alor and Pantar: Sketch grammars, 2014)[12].

Przypisy

  1. M. PaulM.P. Lewis M. PaulM.P., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Adang, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 18, Dallas: SIL International, 2015 [dostęp 2020-03-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-01]  (ang.).
  2. Haan 2001 ↓, s. 4.
  3. a b c Robinson i Haan 2014 ↓, s. 222.
  4. Haan 2001 ↓, przyp. 7, s. 5.
  5. a b HaraldH. Hammarström HaraldH. i inni, Adang-Hamap-Kabola [online], Glottolog 4.6, 2022 [dostęp 2022-09-04] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-04]  (ang.).
  6. UNESCO Atlas of the World’s Languages in danger [online], www.unesco.org [dostęp 2020-03-02]  (ang.).
  7. Robinson i Holton 2012 ↓, s. 136, 145.
  8. Haan 2001 ↓, s. 5–6.
  9. Hamilton, Perla i Robinson 2013 ↓, s. 24.
  10. Haan 2001 ↓, s. 6.
  11. Haan 2001 ↓.
  12. Robinson i Haan 2014 ↓.

Bibliografia

  • AmandaA. Hamilton AmandaA., JaweeJ. Perla JaweeJ., Laura C.L.C. Robinson Laura C.L.C., A psycholinguistic assessment of language change in Eastern Indonesia: Evidence from the HALA project, [w:] Mari C.M.C. Jones, SarahS. Ogilvie (red.), Keeping Languages Alive: Documentation, Pedagogy and Revitalization, Cambridge: Cambridge University Press, 2013, s. 16–28, ISBN 978-1-107-02906-4, OCLC 854623876  (ang.).
  • Johnson WelemJ.W. Haan Johnson WelemJ.W., The grammar of Adang: a Papuan language spoken on the Island of Alor, East Nusa Tenggara, Indonesia, Department of Linguistics, Faculty of Arts, University of Sydney, 2001, OCLC 223333334 [dostęp 2023-05-20]  (ang.).
  • Laura C.L.C. Robinson Laura C.L.C., John W.J.W. Haan John W.J.W., Adang, [w:] AntoinetteA. Schapper (red.), The Papuan Languages of Timor, Alor and Pantar: Sketch grammars, t. 1, Berlin–Boston: De Gruyter, 2014 (Pacific Linguistics 644), s. 221–284, DOI: 10.1515/9781614515241.221, ISBN 978-1-61451-524-1, OCLC 893623315  (ang.).
  • Laura C.L.C. Robinson Laura C.L.C., GaryG. Holton GaryG., Internal Classification of the Alor-Pantar Language Family Using Computational Methods Applied to the Lexicon, „Language Dynamics and Change”, 2 (2), 2012, s. 123–149, DOI: 10.1163/22105832-20120201, ISSN 2210-5824, OCLC 5170328189  (ang.).
  • p
  • d
  • e
Języki wschodniotimorskie
(Języki oirata-makasai)
Języki alor-pantar
Inne