Grecki system liczbowy

Grecki system liczbowy – liczbowy system addytywny używający greckiego alfabetu do reprezentacji liczb. Obecnie w Grecji jego zastosowanie ogranicza się do reprezentacji liczebników porządkowych oraz w sytuacjach analogicznych do stosowania rzymskiego zapisu w kulturze zachodniej.

Opis

Każda liczba naturalna mniejsza od 10 (1, 2, …, 9), każda wielokrotność liczby 10 mniejsza od 100 (10, 20, …, 90) i każda wielokrotność liczby 100 mniejsza od 1000 (100, 200, …, 900) ma przypisaną oddzielną literę. Wymaga to 27 liter, więc 24-literowy alfabet grecki został rozszerzony o trzy archaiczne litery: digamma ϝ (zamiennie ze stigma ϛ^[1]) dla liczby 6, koppa ϟ dla 90, i sampi ϡ dla 900.^[2] Jak widać, aby odróżnić liczby od liter są one zakończone przez keraia (gr. κεραία), symbol (ʹ) podobny do akcentu ostrego (´), ale mającego swój własny kod Unicode (U+0374).

Tak jak w większości alfabetycznych systemów liczbowych, wartość liczby zapisanej za pomocą liter alfabetu otrzymuje się przez zsumowanie wartości odpowiadającej każdej literze. Na przykład liczba 241 jest przedstawiana jako σμαʹ (200 + 40 + 1). Przykładem jest 666 (liczba Bestii), która jest zapisywana jako χξϛʹ (600 + 60 + 6) w średniowiecznych rękopisach „Apokalipsy świętego Jana”.

Aby zapisać liczby od 1000 do 999999, do oznaczenia wielokrotności 1000, 10000 i stu tysięcy używa się odpowiednio tych samych liter, przy czym umieszcza się przed nimi krótką dolną kreskę – tzw. lewą keraję (Unicode U+0375, gr. κεραíα, ang. Greek Lower Numeral Sign). Na przykład liczba 2021 jest zapisywana jako ͵βκαʹ (2000 + 20 + 1).

W języku nowogreckim zaleca się stosowanie dużych liter, tak jak w Φίλιππος Βʹ = Filip II.

Przypisy