Eurya

Eurya

Eurya japonica

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

wrzosowce

Rodzina

Pentaphylacaceae

Rodzaj

Eurya

Nazwa systematyczna

Eurya Thunberg
Nova Gen. Pl. 67. 18 Jun 1783^[3]

Typ nomenklatoryczny

E. japonica Thunberg^[3]

Synonimy

Geeria Blume
Pseudoeurya Yamam.
Ternstroemiopsis Urb.^[4]

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Eurya – rodzaj roślin z rodziny Pentaphylacaceae. Obejmuje 155 gatunków^[4]. Rośliny te występują w Azji wschodniej i południowo-wschodniej oraz na wyspach Oceanii – od Sri Lanki i Himalajów, poprzez Chiny po Japonię, Hawaje, Fidżi i Nową Gwineę^[5]^[4]. Największe zróżnicowanie jest w Chinach, gdzie rosną 83 gatunki, z czego 63 jako endemity^[5]. Rosną w lasach, często na terenach skalistych^[6]. Eurya acuminata jest bioakumulatorem glinu^[7]. Kwiaty zapylane są przez owady^[6].

Niektóre gatunki uprawiane są jako ozdobne. Gatunki drzewiaste wykorzystywane są lokalnie jako źródło surowca drzewnego^[7].

Morfologia

Pokrój: Krzewy i drzewa zwykle osiągające do 10 m wysokości, rzadziej większe^[6]. Pędy roczne obłe, czasem z dwiema lub czterema krawędziami^[5].
Liście: Zimozielone, skórzaste, skrętoległe^[6], ułożone na pędach dwurzędowo^[5]. Blaszka zwykle piłkowana na brzegu^[5], na szczycie często zaokrąglona^[5].
Kwiaty: Jednopłciowe (rośliny są dwupienne). Wyrastają pojedynczo lub zebrane po kilka w kątach liści na krótkich szypułkach, zwykle w dużych ilościach wzdłuż pędów^[6]. Na szypułkach, tuż pod kwiatem, obecne są dwa skrętoległe, drobne i trwałe podkwiatki^[5]^[6]. Działki kielicha w liczbie 5 są nierównej wielkości. Także płatki występują w liczbie 5, mają barwę białą lub żółtawą^[5], w dole są zrośnięte i tworzą drobną koronę w kształcie kubeczka lub dzwoneczka^[6]. W kwiatach męskich znajduje się 5 do 35 pręcików w jednym okółku, z nagimi nitkami. Zalążnia jest płonna, ale zwykle dość okazała. W kwiatach żeńskich pręcików brak lub wykształcone jako płonne prątniczki. Zalążnia jest górna, 2- do 5-komorowa, z licznymi zalążkami w komorach. Szyjki słupka 2–5, wolne lub zrośnięte w różnym stopniu^[5].
Owoce: Czerniejące w miarę dojrzewania jagody^[6], kuliste do elipsoidalnych^[5]. Zawierają od 2 do 60 nasion. Nasiona są błyszczące, czarne, kulistawe^[5].

Systematyka

Pozycja systematyczna

W systemie APG IV z 2016 i według Angiosperm Phylogeny Website jest to rodzaj z rodziny Pentaphylacaceae należącej do rzędu wrzosowców (Ericales)^[2]. W innych ujęciach włączany bywał do herbatowatych Theaceae^[5] i Ternstroemiaceae^[8]^[9].

Wykaz gatunków^[4]

Eurya acromonodontus W.R.Barker
Eurya acuminata DC.
Eurya acuminatissima Merr. & Chun
Eurya acuminoides P.T.Li
Eurya acutisepala Hu & L.K.Ling
Eurya alata Kobuski
Eurya albiflora C.T.White & W.D.Francis
Eurya amplexicaulis S.Moore
Eurya amplexifolia Dunn
Eurya arunachalensis A.S.Chauhan
Eurya asterica W.R.Barker
Eurya auriformis Hung T.Chang
Eurya bifidostyla K.M.Feng & P.Y.Mao
Eurya boninensis Koidz.
Eurya brassii Kobuski
Eurya brevistyla Kobuski
Eurya buxifolia Merr.
Eurya calotricha W.R.Barker
Eurya castaneifolia Vesque
Eurya cavinervis Vesque
Eurya celebica Reinw. ex de Vriese
Eurya cerasifolia (D.Don) Kobuski
Eurya ceylanica Wight
Eurya chinensis R.Br.
Eurya chuekiangensis Hu
Eurya ciliata Merr.
Eurya coriacea Merr.
Eurya crassilimba Hung T.Chang
Eurya crenatifolia (Yamam.) Kobuski
Eurya cuneata Kobuski
Eurya decurrens de Wit
Eurya dielsiana Kobuski
Eurya disticha Chun
Eurya distichophylla F.B.Forbes & Hemsl.
Eurya domaensis W.R.Barker
Eurya emarginata (Thunb.) Makino
Eurya eymae de Wit
Eurya fangii Rehder
Eurya finisterrica W.R.Barker
Eurya fosbergii Whistler
Eurya fragilis W.R.Barker
Eurya glaberrima Hayata
Eurya glabra (Blume) Korth.
Eurya glandulosa Merr.
Eurya gnaphalocarpa Hayata
Eurya gracilipes Kobuski
Eurya greenmaniana Kobuski
Eurya greenwoodii Kobuski
Eurya groffii Merr.
Eurya gungshanensis Hu & L.K.Ling
Eurya hainanensis (Kobuski) Hung T.Chang
Eurya handel-mazzettii Hung T.Chang
Eurya hebbemensis Kobuski
Eurya hebeclados Ling
Eurya hellwigii Lauterb.
Eurya henryi Hemsl.
Eurya hupehensis P.S.Hsu
Eurya idenburgiensis Kobuski
Eurya impressinervis Kobuski
Eurya inaequalis P.S.Hsu
Eurya japonica Thunb.
Eurya jintungensis P.T.Li
Eurya kerigomnica W.R.Barker
Eurya kuboriensis W.R.Barker
Eurya kueichouensis Hu & L.K.Ling
Eurya lanciformis Kobuski
Eurya laotica Gagnep.
Eurya leptanta Diels
Eurya leptophylla Hayata
Eurya longisepala Kobuski
Eurya loquaiana Dunn
Eurya luchunensis J.H.Wang & H.Wang
Eurya lunglingensis Hu & L.K.Ling
Eurya macartneyi Champ.
Eurya magniflora P.Y.Mao & P.X.He
Eurya makuanica C.X.Ye & X.G.Shi
Eurya marlipoensis Hu
Eurya megatrichocarpa Hung T.Chang
Eurya meizophylla (Diels) Kobuski
Eurya merrilliana Kobuski
Eurya metcalfiana Kobuski
Eurya montis-wilhelmii W.R.Barker
Eurya muricata Dunn
Eurya nitida Korth.
Eurya obliquifolia Hemsl.
Eurya obovata (Blume) Korth.
Eurya obtusifolia Hung T.Chang
Eurya osimensis Masam.
Eurya ovatifolia Hung T.Chang
Eurya oxysepala Diels
Eurya pahangensis Kobuski
Eurya paratetragonoclada Hu
Eurya patentipila Chun
Eurya pentagyna Hung T.Chang
Eurya pentastyla Kobuski
Eurya perryana Kobuski
Eurya perserrata Kobuski
Eurya persicifolia Gagnep.
Eurya phaeosticta C.X.Ye & X.G.Shi
Eurya phyllopoda (Diels) Kobuski
Eurya pickeringii A.Gray
Eurya pilosa C.X.Ye & X.G.Shi
Eurya pittosporifolia Hu
Eurya platyptera W.R.Barker
Eurya pluriflora Kobuski
Eurya polygama W.R.Barker
Eurya polyneura Chun
Eurya prunifolia P.S.Hsu
Eurya pseudocerasifera Kobuski
Eurya pullenii Hoogland
Eurya pyracanthifolia P.S.Hsu
Eurya quinquelocularis Kobuski
Eurya reflexa W.R.Barker
Eurya rehderiana Kobuski
Eurya rengechiensis Yamam.
Eurya richii A.Gray
Eurya rigida Choisy
Eurya roemeri Lauterb.
Eurya rubiginosa Hung T.Chang
Eurya rugosa Hu
Eurya ryozoana Hatus.
Eurya sakishimensis Hatus.
Eurya sandwicensis A.Gray
Eurya saxicola Hung T.Chang
Eurya semiserrulata Hung T.Chang
Eurya septata Chi C.Wu, Z.F.Hsu & C.H.Tsou
Eurya shaolinchiensis S.S.Ying
Eurya spiralis W.R.Barker
Eurya steenisii de Wit
Eurya stenophylla Merr.
Eurya strigillosa Hayata
Eurya subcordata P.T.Li
Eurya subintegra Kobuski
Eurya taitungensis C.E.Chang
Eurya taronensis P.T.Li
Eurya ternatana Miq.
Eurya tetragonoclada Merr. & Chun
Eurya tigang K.Schum. & Lauterb.
Eurya tonkinensis Gagnep.
Eurya trichocarpa Korth.
Eurya tsaii Hung T.Chang
Eurya tsingpienensis Hu
Eurya turfosa Gagnep.
Eurya urophylla Kobuski
Eurya velutina Chun
Eurya vestita de Wit
Eurya vitiensis A.Gray
Eurya wardii Kobuski
Eurya weissiae Chun
Eurya wenshanensis Hu & L.K.Ling
Eurya wuliangshanensis T.L.Ming
Eurya yaeyamensis Masam.
Eurya yakushimensis (Makino) Makino
Eurya yunnanensis P.S.Hsu
Eurya zigzag Masam.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-08-30] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-08-30] (ang.).
↑ ^a ^b Eurya. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2021-08-21].
↑ ^a ^b ^c ^d Eurya Thunb.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-08-30].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Eurya Thunberg. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-08-30].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 175. ISBN 0-333-73003-8.
↑ ^a ^b David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 310, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ Armen Takhtajan: Flowering Plants. Springer Netherlands, 2009, s. 173. ISBN 978-1-4020-9609-9.
↑ KlausK. Kubitzki KlausK. (red.), Flowering plants - Dicotyledons : Celastrales, Oxalidales, Rosales, Cornales, Ericales, Heidelberg 2004, s. 457, ISBN 978-3-662-07257-8, OCLC 891765338 .