Else Lasker-Schüler
 | |||
| Data i miejsce urodzenia | 1 lutego 1869 | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 22 stycznia 1945 | ||
| Język | niemiecki | ||
| Dziedzina sztuki | poezja | ||
| |||
| Strona internetowa | |||
Else Lasker-Schüler (ur. 11 lutego 1869 w Elberfeldzie, zm. 22 stycznia 1945 w Jerozolimie) – niemiecka poetka narodowości żydowskiej[1][2].
Życiorys
Jej rodzicami byli bankier i przedsiębiorca budowlany Aron Schüler (1825–1897) i jego żona Jeannette z domu Kissing (1838–1890)[3][4]. Jej dziadek był rabinem[5]. Tworzyła lirykę ekspresjonistyczną[2]. Wychowała się w tradycyjnej rodzinie żydowskiej[5], zaś jako dorosła kobieta życie spędziła w bohemie. W 1933 roku wskutek nacisków nazistowskich została zmuszona do emigracji[2]. Znalazła się w Szwajcarii, następnie – od 1939 roku – przebywała w Palestynie. W 1932 roku otrzymała Nagrodę Kleista. Zmarła w osamotnieniu i biedzie[2].
Była dwukrotnie zamężna. W 1894 wyszła za lekarza Bertholda Laskera[2]. Rozwiodła się z nim w 1903[2]. W latach 1903–11 była żoną Georga Lewina[2].
Gottfried Benn nazwał ją największą niemiecką poetką liryczną[2]. Była ona określana również mianem „Czarnym łabędziem Izraela” lub „Izraelską Safoną”[6].
Dzieła
- Styx (pierwszy wydany tomik poezji 1902)[2]
- Der siebente Tag (drugi tomik poezji 1905)
- Die Wupper (1908, prapremiera w 1919)[2]
- Meine Wunder (1911)
- Hebräische Balladen (1913)[2]
- Gesammelte Gedichte (1917)
- Mein blaues Klavier (1943)
Przypisy
- ↑ Else Lasker-Schüler. gutenberg.spiegel.de. [dostęp 2018-02-03]. (niem.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Else Lasker-Schüler, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2018-02-03] (ang.).
- ↑ Sigrid Bauschinger: Else Lasker-Schüler (1869 – 1945). jwa.org. [dostęp 2018-02-03]. (ang.).
- ↑ Christian Medardus Manteuffel: „Słona Róża”, niepalny kwiat niemieckiego ekspresjonizmu, Zarys 6, s. A. zarys.de. s. 131. [dostęp 2018-02-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-04)]. (pol.).
- ↑ a b Lasker-Schüler Else, [w:] JanJ. Chodera JanJ., MieczysławM. Urbanowicz MieczysławM. (red.), Mały Słownik Pisarzy Niemieckich, Austriackich i Szwajcarskich, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, s. 222 .
- ↑ Czarny Łabędź Izraela. mck.krakow.pl. [dostęp 2018-02-03]. (pol.).
Bibliografia
- Pisarze niemieckojęzyczni XX wieku. Leksykon encyklopedyczny PWN pod red, Marka Zybury. Warszawa – Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996. ISBN 83-01-11995-0 (autor biogramu: Joachim J. Scholz).
Opracowania
- Franz Baumer: Else Lasker-Schüler. Edition Colloquium, Berlin 1998.
- Sigrid Bauschinger: Else Lasker-Schüler. Göttingen 2004.
- Jakob Hessing: Else Lasker-Schüler: Biographie einer deutsch-jüdischen Dichterin. Karlsruhe 1985.
- Erika Klüsener: Else Lasker-Schüler. 10. Auflage. Reinbek 2002.
- Erika Klüsener und Friedrich Pfäfflin: Else Lasker-Schüler 1869 – 1945. 3. Auflage. Marbach am Neckar 1997.
Linki zewnętrzne
- Biografia. dhm.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-02-18)].
- Wybór wierszy. deutsche-liebeslyrik.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-03-23)].
- Towarzystwo literackie. else-lasker-schueler.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-12-22)].
- Książki Else Lasker-Schüler
Kontrola autorytatywna (osoba):
- ISNI: 0000000120962520
- VIAF: 61565628
- ULAN: 500062177
- LCCN: n80034059
- GND: 118569880
- NDL: 01127223
- LIBRIS: b8nqrpjv38x36fh
- BnF: 12054598c
- SUDOC: 027396703
- SBN: CFIV056491
- NLA: 35803813
- NKC: jn19990004876
- DBNL: lask001
- BNE: XX994860
- NTA: 06922837X
- BIBSYS: 90096503
- CiNii: DA0105634X
- Open Library: OL39206A
- PLWABN: 9810662981505606
- NUKAT: n94201803
- J9U: 987007264240505171
- PTBNP: 1119403
- CANTIC: a19265852
- LNB: 000077209
- NSK: 000033298
- CONOR: 12380259
- BNC: 000460051
- ΕΒΕ: 287169
- BLBNB: 000262886
- LIH: LNB:V*11653;=BC
- RISM: people/30113544
- PWN: 3930705
- Britannica: biography/Else-Lasker-Schuler
- Universalis: else-lasker-schuler
- NE.se: else-lasker-schuler
- SNL: Else_Lasker-Schüler
- VLE: else-lasker-schuler
- Catalana: 0036607
- DSDE: Else_Lasker-Schüler
- identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 35504
