Benga (gatunek muzyczny)

Nyatiti
Zespół Super Heka Heka

Benga – gatunek muzyczny kenijskiej muzyki popularnej, oparty na tradycyjnej muzyce Kenii.

Historia

Jest to typowo kenijski rodzaj muzyki popularnej[1], narodził się w latach 50. XX wieku na ziemiach Luo w Kenii zachodniej[2]. Przyjmuje się, że benga powstała w rejonie Jeziora Wiktorii, choć niektórzy są zdania, że pochodzi z Konga[3]. Ochieng' Nelly Orwa, jeden z pionierów benga, jest zdania, że słowo „benga” pochodzi z Ugandy, a lawu bengore oznacza ubrania są luźne w języku Luo[3], w nawiązaniu do luźnych spódnic[4]. Daniel Owino Misiani twierdzi z kolei, że nazwa pochodzi od imienia jego matki, Obengo[3]. Możliwe, że słowo benga po raz pierwszy pojawiło się w 1963 roku w tekście piosenki Monica Ondego zespołu The Ogara Boys[5].

Jednym z pionierów bengi był John Ogara Odondi 'Kaisa'[3]. Styl wykształcił się w momencie przejścia na gitary akustyczne i elektryczne zespołów grających tradycyjne rytmy i melodie, wcześniej wykonywane na nyatiti i orutu(inne języki)[2]. Można go traktować jako wynik ewolucji tradycyjnej muzyki granej na nyatiti[3]. Charakterystyczna dla gatunku jest gra na gitarze naśladująca grę na nyatiti poprzez szarpanie i uderzanie pojedynczych strun gitary[4]. Pierwsze pokolenie muzyków benga inspirowało się także kubańską rumbą[5]. W poszczególnych regionach Kenii benga różni się nieco stylem, jest wykonywana ponadto w różnych miejscowych językach[6]. Muzyka benga zawładnęła kenijskim rynkiem fonograficznym w latach 70. i 80. XX wieku i nadal ma silny wpływ na muzykę tego kraju[2]. Muzykę benga słucha i tańczy do niej niemal każdy Kenijczyk[7], choć zamych wykonawców jest już dużo mniej niż w szczytowym okresie popularności gatunku[5].

Benga wykonują zespoły regionalno-etniczne z niemal całego kraju, nie tylko Luo[2]. W szczytowym okresie popularności muzykę benga grano także w Afryce Południowej i Zachodniej[2]. W Zimbabwe wykształciła się odmiana bengi zwana kanindo[5]. Wyróżnia się nurt świecki jak i benga w stylu gospel[3].

Wykonawcy

  • Extra Golden(inne języki) – grają mieszankę bengi i rocka z USA[8]
  • Prince Jully z zespołem Jolly Boys Band[9]
  • Princess Jully(inne języki)[9]
  • Musa Juma(inne języki)[10]
  • Daniel Kamau(inne języki)[6]
  • Ken Wa Maria[6]
  • Daniel Owino Misiani(inne języki) – nazywany ojcem benga[11] ze względu na swój pionierski wkład[12]
  • John Ogara Odondi 'Kaisa'[4]
  • Sukuma bin Ongaro[6]
  • The Ogara Boys[13]
  • George Ramogi(inne języki)[14]
  • Odhiambo Tusker[15]

Przypisy

  1. ↑ Onyor 2019 ↓, s. 14.
  2. ↑ a b c d e RichardR. Trillo RichardR., ArkadiuszA. Belczyk ArkadiuszA., JerzyJ. Nedoma JerzyJ., Kenia, Wyd. 1, dodr, Praktyczny Przewodnik, Bielsko-Biała: "Pascal", 1999, s. 505, ISBN 978-83-87037-33-8 [dostęp 2023-12-28] .
  3. ↑ a b c d e f Onyor 2019 ↓, s. 2.
  4. ↑ a b c From ‘nyatiti’ to iPod: retracing the benga rhythm [online], Nation, 21 czerwca 2020 [dostęp 2023-12-28]  (ang.).
  5. ↑ a b c d BillB. Odidi BillB., Remembering benga: Kenya's infectious musical gift to Africa, „The Guardian”, 9 lipca 2015, ISSN 0261-3077 [dostęp 2023-12-28]  (ang.).
  6. ↑ a b c d Onyor 2019 ↓, s. 3.
  7. ↑ Onyor 2019 ↓, s. 8.
  8. ↑ Extra Golden: A Tribute To Musical Roots [online], NPR, 9 lutego 2009 [dostęp 2023-12-28]  (ang.).
  9. ↑ a b CarolineC. Nyanga CarolineC., Abject poverty: Award winning Benga queen, Princess Jully now a casual labourer [online], Standard Entertainment, 15 sierpnia 2015 [dostęp 2023-12-28]  (ang.).
  10. ↑ Benga maestro leaves fans wailing for more [online], Nation, 3 lipca 2020 [dostęp 2023-12-28]  (ang.).
  11. ↑ D.O. Misiani Profile and Discography. African Music Library [online], africanmusiclibrary.org [dostęp 2023-12-28] .
  12. ↑ Onyor 2019 ↓, s. 1.
  13. ↑ End of an era as benga great dies [online], Nation, 5 lipca 2020 [dostęp 2023-12-28]  (ang.).
  14. ↑ George Ramogi Profile and Discography. African Music Library [online], africanmusiclibrary.org [dostęp 2023-12-28] .
  15. ↑ Odhiambo Tusker speaks, says Benga is alive amid nonstop Ohangla beat [online], Standard Entertainment [dostęp 2023-12-28]  (ang.).

Bibliografia

  • Joseph OmondiJ.O. Onyor Joseph OmondiJ.O., Political imagery and symbolism in Daniel Owino Misiani's benga song [online], Maseno University, 2019  (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Mix muzyki benga z lat 70. i 80. XX wieku (YouTube)
Encyklopedia internetowa (gatunek muzyczny):
  • Britannica: topic/benga