Avi Wigderson

Avi Wigderson

Państwo działania	Izrael  Stany Zjednoczone
Data urodzenia	9 września 1956
Profesor
Specjalność: informatyka teoretyczna i matematyka dyskretna
Alma Mater	Technion Uniwersytet Princeton
Instytut badawczy	Institute for Advanced Study
Okres zatrudn.	do 1999
Odznaczenia
Nagroda Turinga (2023) Nagroda Abela (2021) Nagroda Knutha (2019) Nagroda Gödla (2009) Nagroda Nevanlinny (1994)
Strona internetowa

Avi Wigderson (ur. 9 września 1956 w Hajfie) – izraelski informatyk i matematyk, laureat Nagrody Abela z 2021 roku i Nagrody Turinga z 2023 roku. Specjalizuje się w informatyce teoretycznej i matematyce dyskretnej^[1][2][3][4].

Życiorys

Urodził się w Hajfie, gdzie mieszkali jego rodzice, którzy uciekli z hitlerowskich Niemiec. Po ukończeniu w rodzinnym mieście szkoły średniej Hebrew Reali High School odbył obowiązkową trzyletnią służbę wojskową (przez pierwszy rok był szkolony na pilota - gdyby nim został musiałby spędzić w wojsku 7 lat)^[5].

W 1977 rozpoczął studia w Technion. Choć chciał studiować matematykę, za namową rodziców wybrał jednak informatykę. Jednym z jego wykładowców był Shimon Even, który miał duży wpływ na wybór dalszej ścieżki kariery przez Wigdersona. Studia licencjackie ukończył w 1980, po czym przeniósł się na studia magisterskie na Uniwersytet Princeton. W 1983 uzyskał na Uniwersytecie Princeton stopień doktora, jego promotorem był Richard Lipton^[5].

Po doktoracie spędził po roku na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, w IBM Research w San Jose i w Mathematical Sciences Research Institute w Berkeley. W 1986 wrócił do Izraela i rozpoczął pracę na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie, gdzie był zatrudniony do 2003.Od 1999 jest profesorem Institute for Advanced Study^[1][2][5][6].

Wypromował kilkunastu doktorantów w Izraelu i USA, m.in. są Dorit Aharonov i Ran Raz^[6].

Na studiach w Technion poznał swoją przyszłą żonę, która studiowała tam matematykę. Ma z nią trójkę dzieci^[5].

Publikacje i osiągnięcia

Autor ponad 200 prac. Publikował je m.in. w „SIAM Journal on Computing”, „Combinatorica”, „Computational Complexity”, „Theory of Computing”, „SIAM Journal on Discrete Mathematics”, „Random Structures & Algorithms”, „Bulletin of the American Mathematical Society”, „Forum of Mathematics, Sigma” oraz najbardziej prestiżowych czasopismach matematycznych świata: „Annals of Mathematics” i „Journal of the American Mathematical Society"^[7].

Wigderson rozwiązał problemy, które były otwarte przez długie lata. Wprowadził też definicje kształtujące całe dziedziny, zbudował nieoczekiwane pomosty między różnymi obszarami oraz wprowadził pomysły i techniki, które zainspirowały wielu badaczy. Powracającym tematem w jego pracach jest odkrywanie głębokich powiązań między informatyką a matematyką. Jego prace pokazały zarówno nieoczekiwane zastosowania różnych dziedzin matematyki do zagadnień z zakresu informatyki, jak i informatyki teoretycznej do rozwiązywania problemów z matematyki^[8][5].

Wyróżnienia

Wigderson był wielokrotnie nagradzany. Oprócz Nagrody Abela (przyznanej mu - razem z László Lovászem - za fundamentalny wkład w informatykę teoretyczną i matematykę dyskretną oraz wiodącą rolę w uczynieniu z nich centralnych dziedzin współczesnej matematyki^[9]) i Nagrody Turinga (za fundamentalny wkład w teorię obliczeń, w szczególności za zmianę rozumienia roli losowości w obliczeniach, a także za dziesięciolecia intelektualnego przywództwa w informatyce teoretycznej^[4]) otrzymał m.in.:

• 2019 Nagrodę Knutha^[10]
• 2009 Nagrodę Gödla^[11]
• 2008 Levi L. Conant Prize^[12]
• 1994 Nagrodę Nevanlinny^[13]

W 1990 roku był prelegentem sekcyjnym, a w 2006 plenarnym na Międzynarodowym Kongresie Matematyków. W 1994 i 2022 wygłosił też na tym kongresie wykłady związane z otrzymanymi nagrodami^[14].

Jest członkiem National Academy of Sciences of the United States (od 2013^[15]) i American Academy of Arts and Sciences (od 2011^[16]).

Przypisy

Linki zewnętrzne

• John J. O'Connor; Edmund F. Robertson: Avi Wigderson w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)