Gedoornde hartschelp

Gedoornde hartschelp
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Onderrijk: Metazoa Stam: Mollusca (Weekdieren) Klasse: Bivalvia (Tweekleppigen) Orde: Cardiida Familie: Cardiidae (Hartschelpen) Geslacht: Acanthocardia
Soort
Acanthocardia echinata (Linnaeus, 1758) Originele combinatie Cardium echinatum
Synoniemen
Lijst Acanthocardia mucronata (Poli, 1791) Acanthocardia echinata echinata (Linnaeus, 1758)v Cardium flexuosum Gmelin, 1791 Cardium duregnei Monterosato, 1891 Cardium (Acanthocardium) novum Coen, 1941 Cardium (Acanthocardium) echinatum Linnaeus, 1758 Cardium bullatum Locard, 1891 Cardium mucronatum Poli, 1791 Cardium (Acanthocardium) mucronatum hirtissimum Coen, 1941 Cardium (Acanthocardium) mucronatum submuticum Coen, 1941 Cardium (Acanthocardium) echinatum adriaticum Coen, 1941 Cardium echinatum var. expansa Jeffreys, 1864 Cardium echinatum var. ovata Jeffreys, 1864 Cardium hystrix Lightfoot, 1786 Cardium (Acanthocardium) mucronatum Poli, 1791 Cardium crassispinosumG. B. Sowerby II, 1834
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
(en) World Register of Marine Species
Portaal    Biologie

De Gedoornde hartschelp (Acanthocardia echinata) is een in zee levende tweekleppige weekdiersoort uit de familie van de Cardiidae.

Beschrijving

Schelpkenmerken

Deze soort heeft een stevige, bijna ronde schelp. De umbo steekt duidelijk uit en ligt net voor het midden van de schelp. Vanuit de top lopen tot maximaal 18-22 brede radiale ribben. De ribben hebben een bijna rechthoekige doorsnede. De ribben zijn iets breder dan de ruimte ertussen. Aan de achterzijde van de schelp zijn de ribben wat smaller en op de voorzijde liggen ze verder uit elkaar en zijn ze lager. Over en tussen de ribben is een sculptuur van vrij grove concentrische dwarslijntjes aanwezig. Over het midden van de ribben loopt een zwakke groef waarin op regelmatige afstand stekels staan die iets naar voren zijn gebogen. Deze stekels zijn bij de voorrand van de schelp langer. Tussen de stekels loopt een dun richeltje. De groeven aan de binnenkant van de schelp (de holle ribben) zijn duidelijk zichtbaar en lopen door tot bijna onder de top.

Zoals alle soorten uit dit geslacht heeft een heterodont slot: in de linkerklep 2 en in de rechterklep 1 cardinale tand en 2 laterale tanden in beide kleppen.

De schelp is geelwit, met bruine vlekken. Het periostracum is roestbruin en is bij vers materiaal vooral aanwezig tussen de ribben. Strandmateriaal is vaak bruin of blauw verkleurd. De binnenzijde is wit, porseleinachtig glanzend.

Afmetingen van de schelp

• lengte: tot 75 millimeter (meestal kleiner)
• hoogte: tot 65 millimeter (meestal kleiner)

• 
  Acanthocardia echinata
  Rechter Klep
• 
  Acanthocardia echinata
  Linker Klep

• 
  Acanthocardia echinata duregni
  Rechter Klep
• 
  Acanthocardia echinata duregni
  Linker Klep

• 
  Acanthocardia echinata mucronata
  Rechter Klep
• 
  Acanthocardia echinata mucronata
  Linker Klep

Habitat en Levenswijze

De dieren leven ondiep ingegraven in een zand- of modderbodem, uitsluitend in het sublitoraal. In de Noordzee meestal op diepten tussen 15 en 35 meter.

Voorkomen

De schelp komt voor van Noorwegen tot de Middellandse Zee en de Canarische Eilanden. Losse kleppen (zelden doubletten) spoelen regelmatig aan langs de zuidoostelijke Noordzeekust, met name op de Waddeneilanden. Naar het noorden toe algemener. Recentelijk werd de Gedoornde hartschelp ook levend in Zeeland aangetroffen.

Fossiel voorkomen

Acanthocardia echinata is niet fossiel bekend uit de ondergrond van Nederland en België. Wel is zij aanwezig in interglaciale mariene afzettingen in de ondergrond van de Noordzee.

Meer afbeeldingen

Zie ook

• Lijst van Mollusca
• Lijst van mariene mollusken in België en Nederland
• Termen in gebruik bij de beschrijving van schelpen
• Termen in gebruik bij de beschrijving van weekdier anatomie

Externe link

• Verspreiding in Nederland

Zie de categorie Acanthocardia echinata van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.