Charlotte Salomon

Charlotte Salomon
Charlotte Salomon, 1939
Persoonsgegevens
Volledige naam Charlotte Salomon
Geboren Berlijn, 16 april 1917
Overleden Auschwitz, 10 oktober 1943
Geboorteland Duitsland
Beroep(en) Kunstschilder
Tekenaar
Oriënterende gegevens
Jaren actief 1939–1943
RKD-profiel
Website
Portaal  Portaalicoon   Kunst & Cultuur

Charlotte Salomon (Berlijn, 16 april 1917 - Auschwitz, 10 oktober 1943) was een Joods-Duitse schilderes.

Als kind van geassimileerde Joodse ouders groeide zij op in Berlijn. Haar vader was arts. Haar moeder pleegde zelfmoord toen Charlotte negen was. Haar latere stiefmoeder was zangeres. Charlotte adoreerde haar.[1]

In september 1936 werd Salomon toegelaten tot de kunstacademie. Toen zij een prijs beloofde te winnen, kwam uit dat ze Joods was en moest ze de kunstacademie verlaten.

In 1939, na de Kristallnacht, vluchtte ze op advies van haar vader en stiefmoeder naar haar grootouders die in Zuid-Frankrijk woonden. Op advies van een arts begon Salomon te schilderen. Zo ontstond de meer dan 1300 autobiografische gouaches tellende reeks Leben? oder Theater? Dit omvangrijke expressionistische kunstwerk rondde ze in 1942 af. Voor deze serie werd zij geïnspireerd door de eerste geluidfilms, zoals de film Mädchen in Uniform, die de vrouwenliefde tot onderwerp had.[1]

In het Vichy-Frankrijk waren Joden niet veilig. Samen met haar echtgenoot Alexander, een Joodse vluchteling uit Oostenrijk, werd ze op 24 september 1943 opgepakt en naar Auschwitz getransporteerd waar ze op 10 oktober 1943 werd vermoord. Zij was op dat ogenblik vijf maanden zwanger.[2]

Voordat Salomon werd opgepakt heeft ze haar verzameling gouaches toevertrouwd aan een dokter, die het werk na de oorlog schenkt aan Ottilie Moore, aan wie het werk is opgedragen. In 1947 schenkt Moore het werk aan Salomons vader en stiefmoeder, die sinds 1939 in Nederland wonen en de oorlog hebben overleefd. In 1971 schenken zij het werk aan het Joods Historisch Museum in Amsterdam.[3] In 2020 werd daar een expositie gewijd aan dit werk, in samenhang met film.[1]

Galerij

  • Zelfportret, 1940
    Zelfportret, 1940
  • Charlotte Salomon, gouache uit Leben? oder Theater? (singspiel) (tussen 1940-1942)[4]
    Charlotte Salomon, gouache uit Leben? oder Theater? (singspiel) (tussen 1940-1942)[4]
  • Stolperstein voor Charlotte Salomon, Wielandstraße 15, Berlin
    Stolperstein voor Charlotte Salomon, Wielandstraße 15, Berlin

Tentoonstellingen (selectie)

  • 1961: Museum Fodor, Amsterdam (de eerste tentoonstelling van Leben? oder Theater?)
  • 1962: Dizengoff House, Tel Aviv
  • 1966-67: Tentoonstellingen in Duitsland (o.a. Berlijn, Frankfurt, Dresden, Bonn, Hamburg)
  • 1972: Joods Historisch Museum, Amsterdam
  • 1976: Gemeentemuseum, Arnhem
  • 1981: Joods Historisch Museum, Amsterdam
  • 1982: Joods Historisch Museum, Amsterdam
  • 1983-84: Tentoonstellingen in de VS en Canada (o.a. Berkeley, Los Angeles, Chicago, Toronto)
  • 1985: Beth Hatefutsoth, Tel Aviv
  • 1986: Akademie der Künste, Berlijn
  • 1988-89: Tentoonstellingen in Japan (Tokio, Osaka, Yokohama en Kioto)
  • 1991: Groningen, Synagoge
  • 1992: Centre Pompidou, Parijs
  • 1994-95: Tentoonstellingen in Duitsland en Denemarken
  • 1996: Whitechapel Gallery, Londen
  • 1998: Royal Academy, Londen
  • 2000: Jewish Museum, New York
  • 2002: Joods Historisch Museum, Amsterdam
  • 2004: Städel Museum, Frankfurt
  • 2010: Joods Historisch Museum (selectie door Jonathan Safran Foer, Bernice Eisenstein en Ernst van Alphen)
  • 2012: Documenta 12, Kassel
  • 2017: Joods Historisch Museum (de eerste tentoonstelling van Leben? oder Theater? in zijn geheel)
  • 2019: Jewish Museum, Londen
  • 2020: Joods Historisch Museum, Amsterdam (Charlotte in close-up. De invloed van cinema op Leven? of Theater?)

Biografie

  • 1997: To Paint Her Life: Charlotte Salomon in the Nazi Era, door Mary Lowenthal Felstiner
  • 2006: Reading Charlotte Salomon, redactie door Michael P. Steinberg en Monica Bohm-Duchen
  • 2013: Nothing Happened: Charlotte Salomon and an Archive of Suicide, door Darcy Buerkle
  • 2014: Charlotte, door David Foenkinos
  • 2017: Charlotte Salomon. Es ist mein ganzes Leben, door Margret Greiner
  • 2017: Charlotte Salomon. Berlijn als inspiratie, door Katja Reichenfeld
  • 2018: Charlotte Salomon and the Theatre of Memory, door Griselda Pollock

Zie ook

  • Charlotte S., biografisch oorlogsdrama over het leven van Salomon uit 1981 door Frans Weisz.
  • Leven? of Theater?, documentaire uit 2012 door Frans Weisz.

Externe links

Mediabestanden
Zie de categorie Charlotte Salomon van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Bronnen, noten en/of referenties
  1. ↑ a b c (en) Charlotte Salomon in close-up - Joods Cultureel Kwartier. jck.nl. Gearchiveerd op 17 oktober 2020. Geraadpleegd op 16 oktober 2020.
  2. ↑ Biographical information from Mary Lowenthal Felstiner, To Paint Her Life: Charlotte Salomon in the Nazi Era, Harper Collins, 1994 and Adam C. Stanley, "Salomon, Charlotte (1917-1943)" in Bernard A. Cook, Women and war: a historical encyclopedia from antiquity to the present, Volume 1, ABC-CLIO, 2006, pp. 513-514.
  3. ↑ (en) Charlotte Salomon - introductie - Joods Cultureel Kwartier. jck.nl. Gearchiveerd op 14 mei 2019. Geraadpleegd op 11 mei 2020.
  4. ↑ http://www.jhm.nl/collectie/04351
Bibliografische informatie